Dnia 25. marca 2011 roku o godz. 13.00 w budynku WBiA (ZUT) przy ul. Żołnierskiej 50 odbyło się sympozjum po¶więcone idei tworzenia centrum akademickiego na terenie dzielnicy Nowe Miasto w Szczecinie oraz otwarcie wystawy projektów urbanistycznych i architektonicznych wykonanych przez studentów kierunku architektura Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Inicjatorem wystawy i prowadz±cym sympozjum był dr hab. inż. arch. Marek Wołoszyn, dyrektor Instytutu Architektury i Planowania Przestrzennego. Na sympozjum spotkali się reprezentanci: Rady Miasta Szczecina, pracownicy Urzędu Miasta, Biura Planowania Przestrzennego Miasta, stowarzyszeń zawodowych architektów - ZOIA, SARP, TUP, profesorowie i nauczyciele akademiccy kierunku architektura i liczne grono studentów, a także przedstawiciele mediów. Na pi±tkowe spotkanie nie przybyli natomiast zaproszeni przedstawiciele władz wojewódzkich i miejskich, a także rektorzy i prorektorzy szczecińskich uczelni, mimo zaproszenia.

Referat wstępny wygłosił inicjator sympozjum Marek Wołoszyn. Przedstawił on ideę i argumenty uzasadniaj±ce podjęt± inicjatywę. Tłumaczył, że Szczecin jest regionalnym o¶rodkiem akademickim, któremu do tej pory nie udało się zbudować wyraĽnej, skoncentrowanej dzielnicy akademickiej. Jego zdaniem miasto nie posiada też wizji rozwi±zania tego problemu w najbliższych latach (patrz: Strategia rozwoju miasta Szczecina). Powinno być to wspólne zadanie wszystkich wyższych uczelni oraz władz miasta, a także Województwa Zachodniopomorskiego.

Wyższe uczelnie istniej± w Szczecinie od 1945 roku. Ich kondycja jest ci±gle dobra, studiuje tu ok. 70 ty¶. studentów, a pracuje w instytucjach akademickich ponad 12 ty¶. pracowników. Sytuacja ta może ulec zmianie, zwłaszcza, że atrakcyjno¶ć innych o¶rodków zarówno polskich jak i europejskich wzrasta i przyci±ga przyszłych studentów. Z tego względu powinno się uczynić wszystko, by szczeciński o¶rodek akademicki był nie tylko mocny naukowo, ale także by posiadał jasn± i atrakcyjn± strukturę przestrzenn±, która ¶wiadczyłaby o jego wielko¶ci, sile i atrakcyjno¶ci. Istotnym aspektem jest zwarto¶ć przestrzenna różnorodnych funkcji. Płyn± z niej same korzy¶ci dla miejscowego ¶rodowiska akademickiego, jak i dla miasta. Niezwykle atrakcyjnym miejscem lokalizacji takiego skupionego o¶rodka może być obszar osiedla "Nowe Miasto". Jest to ostatnia szansa na to, by wykorzystać atuty tego miejsca, gdyż za chwilę przejm± je deweloperzy i zabuduj± osiedlami mieszkaniowymi, które nie stanowi± o potędze i atrakcyjno¶ci miasta.

Te problemy s± już od kilku lat dostrzegane i dyskutowane w ¶rodowisku nauczycieli akademickich, architektów i planistów zatrudnionych w Instytucie Architektury i Planowania Przestrzennego ZUT. Wraz ze studentami kierunku architektura i urbanistyka pod kierunkiem dr. arch. Leszka Czernika i dr. hab. inż. arch. Marka Wołoszyna, opracowano kilkana¶cie projektów urbanistycznych i architektonicznych lokowanych na terenie dzielnicy "Nowe Miasto" w Szczecinie. To wła¶nie ta czę¶ć miasta, która jako teren powojskowy winna podlegać rewitalizacji, znakomicie może spełnić rolę i oczekiwania "zwornika" przestrzeni akademickich. Przestrzeń ta mogłaby działać miastotwórczo i w znacznej mierze odmieniłaby oblicze Szczecina. Założeniem idei jest koncentracja wielu budynków i funkcji w bliskim s±siedztwie (np. centrów naukowo-badawczych, sportowych, bibliotek, centralnej auli, centrum karier, stołówki, centrów kultury studenckiej itp.). Zdaniem Marka Wołoszyna wła¶ciwym kierunkiem jest zapisanie w prawie miejscowym preferowanej funkcji akademickiej na tym terenie. Autor pokazał również kilka skoncentrowanych o¶rodków akademickich w Europie: Kilonię, Walencję, Poznań i Lublin, które staraj± się rozbudowywać funkcje akademickie w obszarach centralnych.

Po referacie rozgorzała dyskusja, w której wzięło udział 11 osób.

- Pierwszy zabrał głos arch. Janusz Nekanda-Trepka, przedstawiciel Biura Planowania Przestrzennego Miasta. Stwierdził on, że w naszym mie¶cie było wiele rezerwacji terenów dla kampusów akademickich (np. w Szczecinie D±biu dla Akademii Morskiej, na Pomorzanach dla Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, na Żelechowie dla Akademii Rolniczej) lecz żaden z terenów nie został zagospodarowany zgodnie z przeznaczeniem. Zdaniem interlokutora uczelnie nie s± w stanie zbudować kampusu i bardzo trudno jest im się porozumieć w jakiejkolwiek wspólnej działalno¶ci inwestycyjnej. Wniosek końcowy projektanta planów miejskich był taki, że stan rozproszenia funkcji akademickich w Szczecinie jest zalet± i to trzeba utrzymać.

- Prof. arch. Wojciech Pęski z Zakładu Urbanistyki, Planowania Przestrzennego i Zarz±dzania ZUT stwierdził, że inicjatywa jest cenna i niezwykle klarowna. Je¶li jej nie wespr± władze miejskie i władze uczelni to należy już zapowiadać upadek ¶rodowiska lub konieczno¶ć wyemigrowania o¶rodka poza granice miasta.

- Przedstawiciel Uniwersytetu Szczecińskiego pan Sebastian Sahajdak opisał plany inwestycyjne innych o¶rodków akademickich w kilku miastach w Polsce, z których wynika, że w Szczecinie inwestuje się najmniej.

- Architekt miasta Ewa Nosek wyraziła aprobatę dla podjętej inicjatywy. Przyznała, że w ostatnim czasie zaopiniowała negatywnie plan zagospodarowania dla Nowego Miasta wykonany przez Biuro Planowania Przestrzennego Miasta. Przewidywał on wybudowanie tam osiedli mieszkaniowych. Stwierdziła, że w miejskim planowaniu brak jest perspektywicznego my¶lenia.

- Pan Bazyli Baran, członek Rady Miasta i wieloletni pracownik Uniwersytetu Szczecińskiego, potwierdził, że jest to fantastyczna inicjatywa. Brak mu akademickiego centrum sportu i tereny Nowego Miasta również tę funkcję winny spełniać, zwłaszcza, że powstał na Uniwersytecie Szczecińskim nowy Wydział Sportu i Kultury Fizycznej. Stwierdził on również, że Uniwersytet Szczeciński, jako największa uczelnia, jest najbardziej rozpraszany i najmniej widoczny. Jego marzeniem jest, by powstało społeczne forum działaj±ce na rzecz poprawy sytuacji akademickiego Szczecina.

- Kolejnym dyskutantem był pan Z. Mikuła, mieszkaniec Szczecina, żyj±cy tu od 1946 roku. Stwierdził on, że jest zaskoczony tak duż± liczebno¶ci± ¶rodowiska akademickiego i tak niewielk± jego ekspansywno¶ci±. Ubolewa również nad tym, że żadne władze nie uczestnicz± w tej inicjatywie.

- Następnie głos zabrał przedstawiciel Biura Planowania Przestrzennego Miasta pan Krzysztof Michalski. Zaznaczył on, że według prognoz demograficznych Szczecin, jak również cały kraj, w najbliższych latach będzie borykał się z dużym niżem demograficznym, który spowoduje ostr± rywalizację o¶rodków akademickich. Stwierdził również, że w Studium rozwoju Szczecina s± umieszczone nowe inicjatywy akademickie, a mianowicie dwa parki technologiczne. Innych nie ma. Istotn± przeszkod± jego zdaniem jest to, że obecny wła¶ciciel dużej czę¶ci Nowego Miasta - Agencja Mienia Wojskowego, może sobie nie życzyć takich funkcji na tych terenach.

- Zdaniem następnej dyskutantki dr arch. Heleny Freino, prezesa Towarzystwa Urbanistów Polskich oddział w Szczecinie, to nie wojsko ma kształtować miasto, a plani¶ci miejscy i rada miasta uchwalaj±ca plan. Miasto nie może się pozbawiać władztwa planistycznego i ulegać presji wła¶cicieli.

Po seminarium w Galerii Architektów Forma odbył się wernisaż wystawy projektów studenckich. Zaprezentowano trzy opracowania urbanistyczne dla terenu Nowego Miasta, które obja¶niał dr arch. Lechosław Czernik z Zakładu Urbanistyki, Planowania Przestrzennego i Zarz±dzania ZUT oraz sze¶ć opracowań architektonicznych, których promotorem był dr arch. Marek Wołoszyn (m.in.: centrum nowych technologii z centrum kongresowym, mediateka, centrum kultury studenckiej, stołówka studencka itp.).