Profesor Waldemar Marzęcki, architekt, fotografik, twórca wielozadaniowy, autor projektów urbanistycznych, architektonicznych, szeregu wystaw fotograficznych, dydaktyk i promotor prac doktorskich miał sen. Przedstawione mi do recenzji prace z cyklu Sacrum minus są zapisem jakby jego prywatnego snu, snu architekta. Czy zatem można sfotografować sen?. Pytanie to wydawać by się mogło niedorzeczne w przypadku fotografii tradycyjnej, rozumianej jako zapis rzeczywistości odebranej bardziej lub mniej subiektywnie. Próby ukazujące emocje i doznania zmysłowe także i te abstrakcyjne jak przestrzeń i czas za pomocą obrazu fotograficznego pojawiają się od czasów, gdy to medium /fotografia/ wkroczyło w obszary sztuki. Dialog między snem a fotografią, rzeczywistością nierealną a fizyczną objawia się ciągle w nowych odsłonach. Prace z cyklu Sacrum minus są tego kolejnym przykładem. Jakim bowiem sposobem - językiem przekazać nieprzekazywalne doświadczanie odmiennych stanów świadomości.

Duchowość, poczucie sacrum, niepewność w twórczości architektonicznej i artystycznej to pewien dar, który jest nam dany ot tak. Niemniej nie zawsze mamy szansę go ujawnić i ukazać. Nasz sen i wątpliwości związane z życiem i twórczością trwa nieustannie. Prezentowany obraz, staje się często trudnym do rozszyfrowania prywatnym symbolem, którego znaczenia możemy się tylko domyślać. Waldemar Marzęcki w swoich pracach stawia pytania dotyczące jednego z najważniejszych pojęć występujących naszej kulturze. Czym jest sacrum, tajemnica, która przeraża i przyciąga (Rudolf Otto „Świętość” wyd.1917). Polemizuje ze znakami, którym może być budowla, drzewo, góra, kamień czy rzecz. Na takie pytania nigdy nie jest za wcześnie ani za późno. To esencja humanizmu.

Oniryczny klimat tych prac przywodzi na myśl estetykę surrealizmu. Jak zauważyła Susan Sontag (O fotografii-wyd.1986) surrealizm „kryje się w samym sercu fotograficznych przedsięwzięć, w samym stworzeniu świata-duplikatu, w rzeczywistości drugiego stopnia, węższej, ale bardziej dramatycznej niż ta, którą spostrzegamy gołym okiem”. W fotografiach W. Marzęckiego pojawia się mistyczna rzeczywistość utkana z siatki powracających motywów a rządzi nią zagadkowa logika snu oparta na domysłach, przeżyciu i sensualnym skojarzeniu. Odkrywając elementy architektury przesłonięte woalem z chmur układa je w nowe konfiguracje tak, by w pewnym momencie zatracić granicę między tym co rzeczywiste a tym co wygenerowane przez program komputerowy i podświadomość. W podsumowaniu można stwierdzić, że warto jest czasami oderwać się od rzeczywistości, choćby po to by opowiedzieć sen, w którym wszystko jest możliwe.

Jerzy Lipczyński
artysta rzeźbiarz, dr hab. prof. nadzw. ZUT
kierownik Katedry Wzornictwa, WBiA, ZUT

Przypadł mi zaszczyt przedstawienia recenzji wystawy fotograficznej „Sacrum minus” autorstwa prof. dr hab. inż. arch. Waldemara Marzęckiego, wybitnego twórcy, uczonego, osoby posiadającej wyróżniające osiągnięcia naukowe i artystyczne.

Twórczość Pana Profesora, ukierunkowana na odnajdywanie związków pomiędzy sacrum a profanum w dziele architektonicznym wyznacza nowy kierunek poszukiwania piękna architektury za pomocą środków fotograficznej narracji. Można zauważyć, że współcześnie pojęcie piękna w twórczości artystycznej przestało być „modne”. Jest zastępowane innymi określeniami, jak oryginalność, fascynacja, szokowanie. Piękno wydaje się trudne do uchwycenia. Jednak dzisiejsze doświadczenia estetyczne, związane z niekiedy trudnym do zrozumienia przekazem artystycznym, wywołują tęsknotę za pięknem. Piękno przyciąga, staje się uniwersalną wartością etyczną i estetyczną. Rodzi się renesans zapotrzebowania na piękno. I tak właśnie odczytuję główny przekaz wystawy „Sacrum minus” profesora Waldemara Marzęckiego.

Pan Profesor swoim talentem, zaangażowaniem, wiedzą, pasją i znakomitym warsztatem fotograficznym potrafi kreować nowoczesną koncepcję poszukiwania piękna w tworzeniu i obrazowaniu dzieła architektonicznego. Fotografia w prezentowanym ujęciu jest narzędziem wartościowania architektury, utrwala doświadczenia poznawcze i estetyczne. Tak interpretowana autorska funkcja fotografii dotyczy symboli, które w unikalny sposób charakteryzują proces powstawania architektury. Autor za pomocą po mistrzowsku dobranych środków fotograficznej narracji, takich jak kadr, zbliżenie, migawka, ostrość, kontrast, światło, odcień, barwa w unikalny sposób interpretuje sacrum w architekturze. Sacrum staje się wartością wywołującą metafizyczne emocje wartościujące związki architektury z przyrodą. Niebo, słońce, chmury stwarzają tu fascynującą wielorakość kompozycji fotograficznej w intrygujący sposób łączącą architekturę i naturę.

Prezentowana wystawa jest swojego rodzaju syntezą osiągnięć twórczych Pana profesora Waldemara Marzęckiego, który jest niekwestionowanym autorytetem w zakresie unikalnego zjawiska jakim jest artystyczne łączenie piękna natury i piękna architektury.

Wojciech Bonenberg
prof. dr hab. inż. arch.
Dyrektor Instytutu Architektury i Planowania Przestrzennego
Politechnika Poznańska

Waldemar Marzęcki - architekt, urbanista, artysta fotografik. Od 2009 roku profesor zwyczajny. Wykłada na Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technologicznym w Szczecinie. Autor czterech książek poświęconych współczesnej urbanistyce, ponad 90-ciu publikacji naukowych oraz kilkudziesięciu projektów architektonicznych i urbanistycznych. Członek Związku Polskich Artystów Fotografików i były prezes szczecińskiego oddziału ZPAF. Autor 42 wystaw fotograficznych, prezentowanych w Austrii, Danii, Francji, Holandii, Niemczech, Polsce, Portugalii, Szwecji i Włoszech. W latach 70. i 90. współpracował ze Szczecińskim Ośrodkiem Telewizji Polskiej. W projektach artystycznych łączy fotografię z innymi dziedzinami sztukami: architekturą, urbanistyką, muzyką, teatrem, grafiką multimedialną, vizualartem i sztuką performatywną. Od 2009 roku prowadzi autorską szkołę fotografii. Kontakt: http://marzecki.com.pl/